تخصیص ارز واردات کالا، برای تجار و بازرگانان از اهمیت بالایی برخوردار است و به عنوان یک مانع بزرگ و پرچالش بر سر راه آن ها قرار دارد. حکومت برای تشویق سرمایه گذاری و پشتیبانی از تجار و بازرگانان، هزینه های اولیه را برای تسهیل واردات مواد اولیه و کالا های واسطه ای کاهش داده است، تا آن ها بتوانند معاملات تجاری خود را به آسانی انجام دهند. تجار و بازرگانان برای دستیابی به این ارز، باید از طریق بانک مرکزی اقدامات لازم را انجام دهند. البته این اقدامات کار بسیار پیچیده ای می باشد و مراحل زیادی را به دنبال دارد. در این مقاله قرار است شما را با تخصیص ارز واردات کالا به طور کامل آشنا کنیم پس با ما همراه باشید.
تعریف تخصیص ارز واردات کالا
ارز، نوعی پول جهانی است که در معاملات بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد و توسط حکومت صادر می شود. تاجر یا بازرگان برای خرید و فروش کالا و خدمات، از این ارز بهره می گیرند. عوامل مختلف و گوناگونی روی تخصیص ارز واردات کالا تاثیر می گذارد که می توان به شرایط اقتصادی کشور، سیاست های حکومت، نرخ ارز اشاره کرد. در بین این عوامل، نیاز های اولیه کشور از اولویت بالاتری برخوردار می باشد. این نیاز ها شامل مواد غذایی، دارو و غیره است.
تخصیص ارز وادراتی از دو روش قابل انجام می باشد، یکی سامانه اینترنتی نیما است و دیگری، خرید از صرافی در قالب ارز نیمایی می باشد. تنها روش تخصیص متفاوت، به کالا های اساسی و دارویی است که گروه کالایی ۱ و ۲۱ هستند، ارز نیکویی (ارز دولتی) تخصیص داده می شود و انتخاب آن به اختیار شما است. تخصیص ارز وارداتی با هدف افزایش سرعت فرایند وادرات کالا و تسهیل فعالیت های تجاری صورت می گیرد تا تجار و بازرگانان با این ارز، به راحتی بتوانند کالا های مورد نیاز خود را به سرعت و آسانی تامین کنند.
انواع تخصیص ارز واردرات کالا
تخصیص ارز واردات کالا در ایران، به دو بخش ارز دولتی و ارز آزاد تقسیم می شود. قرار است در این قسمت به توضیح این دو ارز بپردازیم:
ارز دولتی
زمانی که قیمت دلار به اوج خود رسید، کشور برای مقابله با این مشکل، ارز دولتی را پیشنهاد داد؛ که این ارز از مهم ترین و رایج ترین نوع ارز در ایران می باشد. ارز دولتی، اولین ارزی می باشد که برای واردات کالا در کشور به وجود آمده است. تخصیص ارز دولتی شامل محدودیت هایی می باشد و همه افراد نمی توانند از این ارز استفاده کنند، و به افراد خاص و محدودی امکان استفاده را می دهند. همچنین این ارز شامل تمام کالا ها نمی باشد و تنها کالا های اولیه و ضروری زندگی مانند مواد غذایی و دارویی را مورد پوشش قرار می دهند.
مزایا و معایب ارز دولتی
ویژگی های ارز دولتی
- نرخ ثابت
- تخصیص محدود
- محدودیت های ارزی
- واردات کالاهای ضروری و اساسی
مزایای ارز دولتی
✔️ مهار تورم
✔️ حمایت از تولید داخلی
✔️ تامین کالا های اولیه و ضروری
✔️ ثبات اقتصادی
معایب ارز دولتی
- کاهش کارایی اقتصادی
- کاهش سرمایه گذاری خارجی
- تخصیص ناعادلانه منابع
ارز آزاد
در ارز آزاد، هیچ گونه محدودیتی در واردات کالا وجود ندارد. تجار و بازرگانان به طور آزاد و بدون هیچ محدودیتی در سرمایه گذاری های بین المللی مشارکت می کنند و ارز خود را به دلخواه به ارز های دیگر از جمله ارز های خارجی تبدیل می کنند. در شرایط بحرانی و ناپایدار اقتصاد، تجار و بازرگانان به راحتی و به صورت آزاد در بازار می توانند فعالیت خود را ادامه دهند. اما نوسانات نرخ ارز بر قیمت کالا تاثیر می گذارد و این باعث می شود که تصمیم گیری درمورد قیمت گذاری کالا برای آن ها دشوار شود. برای تهیه و استفاده از این ارز به صرافی ها یا افراد دلال می توان مراجعه کرد.
مزایا و معایب ارز آزاد
ویژگی های ارز آزاد
- نوسانات بالای نرخ ارز
- بازار آزاد و غیر رسمی
- عدم دخالت محدود دولت
- استفاده به طور آزاد برای کالا های مختلف
مزایای ارز آزاد
✔️ تعیین قیمت واقعی کالا ها
✔️ افزایش شفافیت بازار
✔️ تبدیل خودکار نرخ ارز
✔️ افزایش سرمایه گذاری خارجی
✔️ افزایش صادرات
✔️ توسعه بازار سرمایه
✔️ هماهنگی با اقتصاد جهانی
معایب ارز آزاد
- نوسانات نرخ ارز
- افزایش تورم
- کاهش ارزش پول کشور
مزایای تخصیص ارز واردات کالا
✔️ ارتقای سطح تکنولوژی صنایع از طریق واردات
✔️ حفظ سلامت جامعه از طریق واردات
✔️ ممنوعیت واردات کالا های غیر قانونی
✔️ تجارت بین المللی کالا های مجاز
✔️ آگاهی از حجم پول موجود در اقتصاد
مراحل تخصیص ارز واردات کالا
بانک مرکزی، بر تخصیص ارز وارداتی نظارت میکند و لازم است که برای تخصیص آن مراحل زیر به طور کامل انجام شود:
ثبت نام برای درخواست: وارد کننده کالا باید قبل از هر کاری به بانک مراجعه کرده و درخواستی برای تخصیص ارز وادراتی کالای خود ثبت کند.
بررسی درخواست: بانک مرکزی درخواست شما را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد و اطلاعات و اعتبار شما را می سنجد و این اطلاعات و درخواست باید با قوانین و مقررات همخوانی لازم را داشته باشد.
پرداخت هزینه های گمرکی: وقتی با درخواست شما موافقت کردند شما باید برای تخصیص ارز، هزینه های گمرکی را پرداخت کنید که شامل هزینه گمرکی و دیگر موارد می شود.
پرداخت بانکی: شما موظف هستید که هزینه های وابسته به ارز را در بانک مرکزی پرداخت کنید.
صورت حساب ارزی: پس از تکمیل موارد بالا، بانک به شما یک صورت حساب ارزی می دهد که در آن تعداد و مقدار ارز نمایش داده می شود.
تسویه حساب با فروشنده خارجی: در آخر شما، برای تکمیل فرایند تخصیص ارز وارداتی کالای خود باید هزینه ارز را به فروشنده خارجی تحویل دهید تا مراحل تکمیل شود.
نحوه تخصیص ارز برای واردات کالاهای مختلف
کالا هایی که ارز دولتی شامل آن ها می شود به چهار دسته کلی تقسیم می شود، و دانستن این اطلاعات برای هر تاجر و بازرگانی الزامی است:
کالای گروه یک
تمام کالا های اولیه و ضروری زندگی در این دسته قرار می گیرند که توسط، وزارت صمت تعیین و صادر شده است. نرخ رسمی که برای این کالا ها تعیین می شود از فروش درآمد های نفتی کشور می باشد که، منبع تامین این نرخ است.
کالای گروه دو
تمام کالا های اولیه واسطه ای و سرمایه ای در این دسته، قرار می گیرند و این دسته توسط وزارت صنایع مورد تایید واقع شده است. تامین ارز، برای این دسته از کالا ها از طریق سامانه نیما و یا از محل صادرات خود و یا دیگران می باشد.
کالای گروه سه
کالاهای مصرفی در دسته سوم قرار می گیرند که، ارز وارداتی به آن ها تخصیص داده نمی شود.
کالای گروه چهار
کالا هایی که از نظر قانونی و شرعی ممنوع المعامله می باشند در این دسته قرار می گیرند و از آنجایی که در کشور ممنوع می باشند، پس ارز وارداتی به آن ها تعلق نمی گیرند.
روش تخصیص ارز دولتی به کالاهای وارداتی
✔️ ارز نیمایی: تجار و بازرگانان می توانند ارز را با قیمت مناسب تر در سامانه نیما پیدا و خریداری کنند.
✔️ ارز بانکی: وارد کنندگان کالا های اولیه و ضروری، مانند گندم، ذرت و دارو می توانند به بانک های عامل مراجعه کرده و از آن ها ارز دریافت کنند. زیرا در این بانک ها، ارز برای این افراد با قیمت پایین تری عرضه می شوند.
✔️ ارز اشخاص: افرادی که خارج از ایران هستند و قصد واردات کالا از کشور های خارجی به ایران را دارند می توانند از بانک های عامل ارز دولتی خریداری کنند.
✔️ واردات در برابر صادرات خود: شما می توانید ارز به دست آمده از صادرات کالای خود را صرف واردات کالای مورد نظر خود کنید. برای این امر، شما از طریق سامانه جامع تجارت می توانید اقدام کنید.
✔️ واردات در برابر صادرات دیگران: واردات در برابر صادرات دیگران نیز مشابه واردات در برابر صادرات خود می باشد، با این تفاوت که شما ارزی که از دیگران خریداری کردید را برای واردات کالای مورد نیاز خود استفاده می کنید.
آخرین وضعیت زمان انتظار برای تخصیص ارز
قابل توجه واحد های محترم تولیدی و بازرگانی وزارت صمت:
با توجه به هماهنگی و تلاش های انجام شده جهت برنامه‌پذیر نمودن و نوبت دهی خودکار به درخواست های در صف تخصیص ارز ثبت‌سفارش ها، به استحضار می رساند که متوسط زمان انتظار (هموارسازی شده) نوبت دهی به فیش های دارای ثبت سفارش معتبر از زمان درخواست تخصیص به شرح زیر می باشد. بدیهی است تمامی تلاش برای کاهش زمان تخصیص به تناسب وضعیت منابع ارزی کشور انجام خواهد شد.
- واحد های تولیدی و بازرگانی متقاضی ارز حاصل از صادرات خود. «بلافاصله پس از درخواست»
- واحد های تولیدی و بازرگانی متقاضی ارز حاصل از صادرات دیگران. «75 روز»
- واحد های تولیدی متقاضی ارز نیما. «80 روز»
- واحد های بازرگانی متقاضی ارز نیما. «90 روز»
لازم به ذکر است که برخی از رشته فعالیت ها همچون تلفن همراه، تبلت، پارچه و امثال آن که دارای صف تخصیص زیادی می باشند، از زمان‌دهی های فوق مستثنی بوده و هر هفته به میزان مورد تایید وزارت صمت و به ترتیب نوبت مشمول دریافت تخصیص می گردند. لذا نیازی به مراجعه حضوری متقاضیان به وزارت صمت جهت پیگیری اولویت دهی تخصیص ارز نمی باشد.
ضمنا امکان مشاهده آخرین وضعیت زمان تخصیص ارز، به تفکیک رشته فعالیت های بخش صنعت نیز در آینده نزدیک در سامانه جامع تجارت ایجاد خواهد شد.
برای مطالعه بیشتر: ثبت سفارش واردات کالا
تخصیص ارز واردات کالا، با هدف افزایش سرعت در دریافت ارز تاثیر بسزایی دارد. همچنین تخصیص به موقع ارز می تواند، امکان دسترسی به مواد اساسی و کالا های واسطه ای را فراهم کند. پس باید در این زمینه ابتدا اطلاعات خود را افزایش دهید، و سپس اقدام به ثبت و تخصیص واردات کالا اقدام کنید. خرد جمعی، برای پاسخگویی به سئوالات شما و مشاوره دادن، متخصصان و مشاوران خبره ای دارد که می توانند شما را در این زمینه راهنمایی کنند.
قدرت گرفته از گروه کاروداتیس
سلام گروه بندی تخصیص ارز کالای وارداتی به چه صورت هست؟
“سلام روز بخیر
گروه بندی کالا ها و تخصیص ارز علی رغم معنای متفاوت، ارتباط معناداری دارند.
وزارت صمت کالاهای دارویی را جز گروه یک
کالاهای اساسی همچون برنج و چای و بعضی غلات گروه ۲ دسته یک که اصطلاحا ۲۱ نامیده می‌شوند و به این دو گروه از محل منابع بانک مرکزی تخصیص ارز داده می‌شود.
اما سایر گروهها (از۲۲ تا ۲۶) به ترتیب اولویت مصرف طبقه بندی شده و از محل ارز نیمایی یا ارز حاصل از صادرات تامین خواهد شد.”
سلام می خواستم بدونم که مدت زمان تخصیص ارز نیمایی حدودا چقدره؟
سلام روز بخیر
طبق آخرین دستورالعمل بانک مرکزی ۹۰ روز
قیمت ارز وارداتی رو از کجا چک کنم؟
سلام روز بخیر
قیمت ارز بستگی به محل تامین ارز شما دارد.
اگر از محل منابع بانک مرکزی باشد هر دلار ۲۸۵۰۰ تومان و اگر نیمایی باشد با نرخ روز سامانه نیما معامله می‌شود. قیمت ارز حاصل از صادرات نزدیک به نرخ بازار معامله می‌شود.
از کجا پیگیری تخصیص ارز از بانک مرکزی رو انجام بدم؟
سلام روز بخیر
تخصیص ارز فرایندی است که بنا به تشخیص وزارت خانه مربوطه و از آن مهم تر بانک مرکزی است. اگر فیش تخصیص ارز شما در حالت «آماده برای تخصیص» قرار گرفته، بنابراین چاره ای جز صبر ندارید.
لیکن جهت ثبت شکایت و هر در خواست دیگر می توان به سامانه مشتریان بانک مرکزی به آدرس crm.cbi.ir مراجعه، و ثبت درخواست نمایید و کد رهگیری مربوطه را در روزهای آینده پیگیری کنید.
نحوه تخصیص ارز در سامانه جامع تجارت چجوریه؟
سلام روز بخیر
تخصیص ارز بر اساس اولویت گروه کالایی شما و محل تامین ارز شما از ۷۵ روز تا ۹۰ روز به طول می انجامد.
عملیات درخواست تخصیص ارز در سامانه: پس از ورود به قسمت ثبت سفارش بر روی منوی تخصیص ارز کیلیک کرده و درخواست تخصیص ارز را ثبت نمایید.
سلام میشه مراحل تخصیص ارز رو به صورت خلاصه بگید؟
سلام روز بخیر
شما پس از انجام ثبت سفارش از سامانه جامع تجارت درخواست تخصیص ارز را برای بانک عامل می فرستید.
بانک عامل پس از اخذ معادل ریالی ۳۵ درصد وثیقه جهت رفع تعهد ارزی شما (اگر ابزار پرداخت اعتبار اسنادی باشد ۱۵ درصد). و اخذ ۵ درصد مسدودی در مواردی که تخصیص ارز برای فعالیت تجاری و از محل سامانه نیما یا ارز حاصل از صادرات باشد، درخواست شما را در سامانه درنای بانک مرکزی تأیید نموده و در صف تخصیص ارز قرار خواهید گرفت.
در موارد تامین ارز از محل صادرات خود عموما حداکثر ۷ روز بعد تخصیص شما داده می‌شود (در مواردی همان روز هم تایید شده)
و برای تامین ارز از محل صادرات دیگران ۷۵ روز و تامین ارز از محل سامانه نیما ۹۰ روز کاری باید صبر نموده تا تخصیص ارز به شما داده شود.
من صادرات کردم و میخواهم از محل صادرات خودم کالا وارد کنم، بازهم باید منتظر تخصیص ارز بانک مرکزی بمانم؟
سلام روز بخیر
بله بنا به سیاست های بانک مرکزی، برای هر تامین ارزی باید در نوبت تخصیص ارز قرار بگیرید حتی از محل صادرات خود فقط درعرف، موارد تامین ارز از محل صادرات خود تخصیص ارز سریعتر می باشد.